Giá vốn hàng bán là gì và cách tính giá vốn hàng bán chính xác

Khám phá thế giới không giới hạn với Bộ vali nhôm 3 size 21-25-29 - người đồng hành lý tưởng cho mọi hành trình. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu chi tiết về bộ vali nhôm cao cấp, từ thiết kế thông minh đến tính năng vượt trội, giúp di chuyển với phong cách và an tâm. Hãy cùng tìm hiểu vì sao bộ vali này là sự lựa chọn hoàn hảo cho mỗi chuyến đi, từ công tác ngắn ngày đến những kỳ nghỉ dài hơi.

Giá vốn hàng bán bao gồm những gì?

Giá vốn hàng bán (Cost of Goods Sold - COGS) là tổng số tiền mà doanh nghiệp phải trả như một chi phí liên quan trực tiếp đến việc bán sản phẩm. Giá vốn hàng bán được tính bằng cách lấy lợi nhuận gộp (gross profit) trừ đi doanh thu1. Giá vốn hàng bán bao gồm các chi phí sau: Chi phí nguyên liệu, vật liệu đầu vào để sản xuất hàng hóa. Chi phí nhân công trực tiếp để tạo ra sản phẩm. Chi phí sản xuất, bao gồm chi phí máy móc, thiết bị, điện, nước, sửa chữa, bảo trì,… Chi phí quản lý doanh nghiệp, bao gồm chi phí lương, thuế, bảo hiểm, quảng cáo, tiền thuê mặt bằng,… 

Chi phí vận chuyển hàng hóa từ nhà cung cấp đến kho hoặc từ kho đến khách hàng. Tùy vào loại hình kinh doanh của doanh nghiệp mà sẽ có những cách định nghĩa và tính giá vốn hàng bán khác nhau. Ví dụ: Đối với doanh nghiệp sản xuất, giá vốn hàng bán sẽ cao hơn do có nhiều chi phí liên quan đến quá trình tạo ra sản phẩm. Đối với doanh nghiệp thương mại, giá vốn hàng bán sẽ thấp hơn do chỉ tính các chi phí để nhập hàng hóa từ nhà cung cấp và vận chuyển đến kho.

Công thức tính giá vốn hàng bán

Có ba công thức chính để tính giá vốn hàng bán là: Nhập trước - Xuất trước (FIFO), Nhập sau - Xuất trước (LIFO) và Bình quân gia quyền.

Công thức Nhập trước - Xuất trước (FIFO)

FIFO (First in First out) là cách tính giá vốn hàng bán theo nguyên tắc nhập trước xuất trước. Theo công thức này, khi xuất hàng hóa, sẽ lấy giá của lô hàng đầu tiên nhập vào kho. Nếu số lượng xuất nhiều hơn số lượng nhập đầu tiên, sẽ lấy tiếp giá của lô hàng kế tiếp theo thứ tự. Công thức FIFO có ưu điểm là dễ áp dụng và phù hợp với các loại hàng hóa có thời hạn sử dụng ngắn hoặc dễ hư hỏng. 

Tuy nhiên, công thức này có nhược điểm là khi giá hàng hóa tăng, giá vốn hàng bán sẽ thấp hơn giá thị trường, dẫn đến lợi nhuận gộp cao hơn thực tế và thuế phải nộp cũng cao hơn. Ví dụ: Doanh nghiệp A nhập vào kho 3 lô hàng hóa như sau: Ngày 1/1/2023: Nhập 100 sản phẩm với giá 10.000 đồng/sản phẩm. Ngày 15/1/2023: Nhập 200 sản phẩm với giá 12.000 đồng/sản phẩm. Ngày 25/1/2023:

Công thức Nhập sau - Xuất trước (LIFO)

LIFO (Last in First out) là cách tính giá vốn hàng bán theo nguyên tắc nhập sau xuất trước. Theo công thức này, khi xuất hàng hóa, sẽ lấy giá của lô hàng mới nhất nhập vào kho. Nếu số lượng xuất nhiều hơn số lượng nhập mới nhất, sẽ lấy tiếp giá của lô hàng trước đó theo thứ tự ngược lại. 

Công thức LIFO có ưu điểm là khi giá hàng hóa tăng, giá vốn hàng bán sẽ cao hơn giá thị trường, dẫn đến lợi nhuận gộp thấp hơn thực tế và thuế phải nộp cũng thấp hơn. Tuy nhiên, công thức này có nhược điểm là khó áp dụng và không phù hợp với các loại hàng hóa có thời hạn sử dụng ngắn hoặc dễ hư hỏng. Ví dụ: Doanh nghiệp B nhập vào kho 3 lô hàng hóa như sau: Ngày 1/1/2023: Nhập 100 sản phẩm với giá 10.000 đồng/sản phẩm. 

Công thức Bình quân gia quyền

Bình quân gia quyền (Weighted Average Cost) là cách tính giá vốn hàng bán theo nguyên tắc lấy tổng giá trị của hàng tồn kho chia cho tổng số lượng hàng tồn kho để tìm ra giá trung bình của mỗi sản phẩm. Theo công thức này, khi xuất hàng hóa, sẽ lấy giá trung bình này nhân với số lượng xuất. Công thức Bình quân gia quyền có ưu điểm là đơn giản và dễ tính toán, không bị ảnh hưởng nhiều bởi biến động giá hàng hóa. Tuy nhiên, công thức này có nhược điểm là không phản ánh được thực tế của quá trình nhập xuất hàng hóa và có thể dẫn đến sai lệch trong kế toán. Ví dụ: Doanh nghiệp C nhập vào kho 3 lô hàng hóa như sau: Ngày 1/1/2023: Nhập 100 sản phẩm với giá 10.000 đồng/sản phẩm. Ngày 15/1/2023: Nhập 200 sản phẩm. Ngày 25/1/2023: Nhập 300 sản phẩm. Ngày 31/1/2023, doanh nghiệp C xuất kho 400 sản phẩm với giá bán là 20.000 đồng/sản phẩm. Theo công thức 

Nguyên nhân giá vốn hàng bán bị sai và cách khắc phục

Giá vốn hàng bán là một chỉ số quan trọng trong kế toán và quản lý doanh nghiệp, vì nó ảnh hưởng đến lợi nhuận, thuế, giá bán và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến giá vốn hàng bán bị sai, gây ra những hậu quả tiêu cực cho doanh nghiệp. Một số nguyên nhân phổ biến gây sai lệch giá vốn hàng bán là:

Thực hiện sai quy trình bán hàng âm

Bán hàng âm là trường hợp doanh nghiệp xuất kho hàng hóa mà không có đủ số lượng tồn kho để xuất, dẫn đến số lượng tồn kho âm. Điều này có thể xảy ra do các lý do sau: Doanh nghiệp nhập hàng hóa vào kho nhưng chưa ghi nhận vào sổ sách kế toán. Doanh nghiệp xuất hàng hóa cho khách hàng nhưng chưa ghi nhận vào sổ sách kế toán. Doanh nghiệp xuất hàng hóa cho khách hàng nhưng ghi nhận sai số lượng hoặc sai giá. Doanh nghiệp xuất hàng hóa cho khách hàng nhưng không kiểm tra lại số lượng tồn kho trước khi xuất. Bán hàng âm có thể gây ra những hậu quả sau: Làm sai lệch giá vốn hàng bán, vì không thể xác định được giá của lô hàng xuất khi không có đủ số lượng tồn kho để so sánh. Làm sai lệch tồn kho, vì không phản ánh được thực tế của số lượng và giá trị của hàng hóa trong kho. 

Làm sai lệch thuế, vì không thể tính được chính xác thuế GTGT và thuế TNDN trên doanh thu và chi phí của doanh nghiệp. Để khắc phục tình trạng bán hàng âm, doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp sau: Kiểm tra lại các hoá đơn nhập xuất hàng hóa để đảm bảo rằng đã ghi nhận đầy đủ và chính xác vào sổ sách kế toán. Kiểm tra lại số lượng và giá trị của hàng hóa trong kho để đảm bảo rằng đã cập nhật theo thực tế. Điều chỉnh lại giá vốn hàng bán theo công thức phù hợp với loại hình kinh doanh và ngành nghề của doanh nghiệp. Điều chỉnh lại thuế GTGT và thuế TNDN theo quy định của pháp luật.

Sai quy trình trả hàng nhà cung cấp

Trả hàng nhà cung cấp là trường hợp doanh nghiệp trả lại một phần hoặc toàn bộ số lượng hàng hóa đã nhập từ nhà cung cấp, do các lý do như: hàng hóa không đạt chất lượng, hàng hóa bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển, hàng hóa không phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp. Điều này có thể xảy ra do các lý do sau: Doanh nghiệp trả hàng nhà cung cấp nhưng chưa ghi nhận vào sổ sách kế toán. Doanh nghiệp trả hàng nhà cung cấp nhưng ghi nhận sai số lượng hoặc sai giá. Doanh nghiệp trả hàng nhà cung cấp nhưng không kiểm tra lại số lượng và giá trị của hàng hóa trong kho sau khi trả. Trả hàng nhà cung cấp có thể gây ra những hậu quả sau: Làm sai lệch giá vốn hàng bán, vì không thể xác định được giá của lô hàng nhập khi không có đủ số lượng tồn kho để so sánh. 

Làm sai lệch tồn kho, vì không phản ánh được thực tế của số lượng và giá trị của hàng hóa trong kho. Làm sai lệch thuế, vì không thể tính được chính xác thuế GTGT và thuế TNDN trên doanh thu và chi phí của doanh nghiệp. Để khắc phục tình trạng trả hàng nhà cung cấp, doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp sau: Kiểm tra lại các hoá đơn nhập xuất hàng hóa để đảm bảo rằng đã ghi nhận đầy đủ và chính xác vào sổ sách kế toán. Kiểm tra lại số lượng và giá trị của hàng hóa trong kho để đảm bảo rằng đã cập nhật theo thực tế. Điều chỉnh lại giá vốn hàng bán theo công thức phù hợp với loại hình kinh doanh và ngành nghề của doanh nghiệp. Điều chỉnh lại thuế GTGT và thuế TNDN theo quy định của pháp luật.

Kết luận

Giá vốn hàng bán là một chỉ số quan trọng trong kế toán và quản lý doanh nghiệp, vì nó ảnh hưởng đến lợi nhuận, thuế, giá bán và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp cần hiểu rõ giá vốn hàng bán là gì, nó bao gồm những chi phí nào, cách tính giá vốn hàng bán theo các phương pháp khác nhau, nguyên nhân và cách khắc phục khi giá vốn hàng bán bị sai. Hy vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin hữu ích về giá vốn hàng bán. Cảm ơn đã đọc! : Giá vốn hàng bán là gì? Công thức tính giá vốn hàng bán : Bán hàng âm là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục : Trả hàng nhà cung cấp là gì? Quy trình và kế toán

Tác giả: Tín Tmark